اتاق سرور(Server Room) که از آن به مرکز داده (Data Center) هم نام برده می‌شود، در یک تعریف ساده عبارت است از محیط ایمن برای قرارگیری تجهیزات الکترونیکی شبکه با زیرساخت ارتباطی و امنیتی که به منظورارائه سرویس‌های متنوع شبکه از قبیل پایگاه داده، خدمات وب و پست الکترونیک و … در بستر اینترنت، اینترانت یا اکسترانت ایجاد شده است . این اتاق ، بخشی از دیتا سنتر است که معمولا چندین سرور فیزیکی را در خود جای می دهد.ممکن است یک دیتا سنتر متشکل ازچندین اتاق سرور باشد که برای کاربردها و خدمات جداگانه استفاده می شوند.
ازاین رو اصول طراحی و استاندارد اتاق سرور از اهمیت ویژه‌ای در زیرساخت شبکه برخوردار است و باید به آن توجه داشت.این اتاق می‌تواند به صورت تنها یا بخشی از یک مرکز داده باشد و در شکل‌های متنوع ایجاد شود. اکثرمتخصصان فناوری اطلاعات بیشتر وقت خود را در آنجا به مسائل مربوط به عیب یابی سروروشبکه و تعمیر و نگهداری روزمره می‌گذرانند. ایجاد یک مرکز داده ایمن و در دسترس برای ذخیره سازی داده ها و فایل ها و به منظورایجاد یک هاب برای زیر ساخت وعملیات فناوری اطلاعات ضروری است . اتاق سرور باید به گونه ای طراحی شود که برای تمام اعضای تیم IT به اندازه کافی ایمن، جادار و کاربرپسند باشد.
از دیتا سنترهای بزرگ جهان میتوان به شرکت های گوگل، آمازون، علی بابا، مایکروسافت، فیس بوک و… اشاره کرد. یکی از این اتاق های سرور مرکز داده “Kolos” (کولوس) است که در مرزهای نروژ ساخته شده است. این دیتاسنتر با آب و باد نیرودهی می‌شود جز یکی از کم مصرف ترین هاست و به آن مرکز داده پاک می گویند.
دو استاندارد TIA942 و ANSI/BICSI-002 از مهم ترین مراجع بین‌المللی هستند که می‌توانند جهت طراحی و اجرای اصولی و استاندارد اتاق سرور و مراکز داده از آن‌ها استفاده کرد. البته برای داشتن یک مرکز داده مناسب باید هر دو این استانداردها را با توجه به مباحث تخصصی هر یک استفاده کرد.
استانداردTIA942 بیشتربه مواردی همچون استاندارد فیزیکی وسیستم‌های موجود دراتاق سرور می‌پردازد. استاندارد ANSI/BICSI-002 که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد به اصول و قواعد کابل کشی و ترانکینگ در خصوص کابل‌های مسی و فیبرنوری و میزان انرژی مورد نیاز برای اتاق و از این قبیل موارد اشاره می کند.
بعد از نصب ترانک و انتخاب مسیر مناسب برای اجرای پسیو شبکه مسیر کلیه نود های شبکه را متر زده تا از پرت شدن زیاد کابل شبکه جلوگیری کنیم و بعد از این قسمت کلیه کابل کشی را اجرا میکنیم کابل کشی باید با احتیاط اجرا شود تا از تا شدن کشیدگی و زخمی شدن کابل جلوگیری شود .
در صورتی که امکان جابجایی اتاق سرور و زیرساخت وجود نداشته باشد، میتوان اقدام به تقويت ساختار، مقاوم سازي و ضد زلزله سازي اتاق مربوطه کرد.
یکی از مواردی که قابل توجه است و باید رعایت گردد، مسئله آتش سوزی بوده، به همین جهت توصیه می‌شود به هیچ وجه از رنگ هاي پلاستيكي و پلي استري جهت رنگ دیوارهای اتاق سرور استفاده نگردد ، چرا که به دلیل شیمیایی بودن این محصولات،قابليت اشتعال بالايي دارند.درحال حاضر پوشش مناسب جهت اتاق سرور Epoxy مي باشد كه كليه سطوح داخلي ( كف ، سقف ، ديواره هاي جانبي ) را پوشش مي دهد.
داراي رنگ هاي متنوعي است و كاملا ضد حريق مي باشد که جهت پر كردن كليه درزها و ايجاد لايه حفاظتي بيروني ضد آتش ازEpoxy استفاده مي شود. Epoxy در رنگ هاي مختلف موجود بوده و براي گرفتن جواب مؤثر حتما بايد سطح زيرين كاملا خشك شده باشد.
با نشستن گردو خاك روي Chipset هاي مختلف بردهاي دستگاه ها و ايجاد لايه جانبي روي آن ها ، عمل خنك سازي آن ها با مشكل روبرو شده و خرابي زودرس را سبب مي شود از اين رو سيستم تهويه هوا در اتاق سرور نصب شده و مورد بهره برداري قرار مي گيرد.
با توجه به محدوديت فضاي اتاق سرور جهت انتقال گاز مونواكسيد كربن به داخل اتاق، از لوله هاي حامل استفاده مي شود . محل قرار گرفتن نازل هاي نهايي بايد در مكان هايي نزديك به محل استقرار سرورها و تجهيزات برقي تعبيه شود. مخزن هاي گاز درمكاني خارج اتاق سرورقرار مي گيرد و اين مخزن ها به لوله هاي تعبيه شده داخلي مرتبط خواهند شد . درمكان هاي مختلف اتاق سرور نظير داخل ركها ، تجهيزات برقي داخلي و … سنسورهاي تشخيص حريق نصب مي شود.
استاندارد مورد توافق اکثر تولیدکنندگان در صنعت کامپیوتر این است که تجهیزات IT نباید به هیچ عنوان در دمای بالاتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد کار کنند . به این نکته باید توجه داشت که درجه دما در هر جای مرکز داده یکسان نمی‌باشد،بنابراین پیشنهاد می‌شود در فواصل ۸ متری در راه روها از سنسورهای درجه دما استفاده نمود، پیشنهاد میکنیم در سیستم مانیتورینگ محدوده مجاز درجه دما را حداقل ۱۷ درجه سانتی‌گراد و حداکثر ۲۷ درجه سانتی گراد تنظیم کنید.
مهم‌ترین ویژگی پشم سنگ، مقاومت زیاد آن در برابر آتش می‌باشد.پشم سنگ نمی‌سوزد، بنابراین میتوان آن را به عنوان ماده‌ای محافظ در برابر آتش‌سوزی استفاده کرد. عایق پشم سنگ برای رشد آفت، قارچ، باکتری و حشرات موذی محیط نامناسبی می‌باشد.
درب ضد حریق اتاق سرور مطابق با استاندارد TIA-942 این درب‌ها زمانی که در اتاق سرور یا مرکز داده مورد استفاده قرار می‌گیرند . کلیه درهای داخلی و ورود و خروج مجهز به سیستم Master Key در قفل‌های مکانیکی باشند .
کلیه درها باید کاملاً هوابند بوده و مقاوم در برابر نفوذ آب باشند . درب‌های ورودی اصلی و خروجی های اضطراری می باید از جنس استیل دو جداره با فوم عایق حرارتی بوده ومطابق استاندارد ضدحریق ۶۰S باشند.
درهای خروج اضطراری ودرهای راه روهای متنهی به خروج اضطراری می‌بایست مجهزبه درهای ضدحریق با کلاس متناظر با کلاس دیوارها بوده و مجهز به پنیک بار خروج اضطراری و آرام بند ضد حریق متناظر با استاندارد EN باشند.
.jpg)
سقف کاذب اتاق سرور و مراکز داده مطابق با استاندارد TIA-942 با توجه به لزوم لوله کشی جهت سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق و لوله‌های گالوانیزه جهت عبور کابل‌های سیستم روشنایی، دوربین‌های مداربسته و نصب روشنایی، لازم است که مرکز داده یا اتاق سرور مورد نظر دارای سقف کاذب باشد.به این منظور می‌بایست در ارتفاعی مناسب پایین‌تر از سقف اصلی، سقف کاذب اجرا گردد.
